Column Is het een zelfstandige? Of toch een werknemer?

Interessante uitspraak van Hof Arnhem Leeuwarden in februari 2023. Jarenlang facturen verzenden als zelfstandige om ineens – als opdrachtgever de opdracht eindigt – te stellen dat er sprake is van een dienstverband. 

Bij een arbeidsovereenkomst geniet de werknemer ontslagbescherming. Dat zou deze #sportdocent handig uitkomen. Het Hof ging hier niet in mee. De sportdocent mocht zich altijd laten vervangen als zijn sportles ineens niet doorging. Ook bracht hij een uurtarief in rekening. Een beetje laag uurtarief, maar toch. En zodra hij niet werkte, dan ontving hij niets. Dit lijkt dan toch echt op een overeenkomst van opdracht. Sinds 2013 werkten partijen als zodanig samen. In 2022 heeft opdrachtgever de opdracht opgezegd. De sportdocent was het hier niet mee eens en stapt naar de kantonrechter. Partijen procederen naar hartenlust tot aan het Hof.

Maar ook het Hof komt tot de conclusie dat van een arbeidsovereenkomst geen sprake is. De opdrachtgever mag deze overeenkomst toch echt zonder meer beëindigen. Wat was hier het geval?

Al jaren schakelt Stichting Welzijn de sportdocente Perry in. Voor de sportactiviteiten werkt de Stichting niet met werknemers, maar met zelfstandigen zoals Perry. Perry heeft een eenmanszaak. Dat Perry naast de Stichting verder geen opdrachtgevers heeft maakt voor de Stichting niets uit. Afspraken staan keurig vastgelegd in een overeenkomst sinds 2013. Toen de VAR-verklaring in 2016 werd afgeschaft, hebben partijen het nog even gehad over een modelovereenkomst, dus de Algemene Modelovereenkomst van de Belastingdienst. Maar dit is er uiteindelijk niet van gekomen. Hoe dan ook, sinds jaren factureert Perry de Stichting op basis van een uurtarief. 

In de overeenkomst tussen partijen hebben zij als uurtarief een bedrag afgesproken inclusief voorbereidingstijd, reiskosten en nawerk. Het is gebaseerd op het adviestarief van de Gelderse Sport Federatie, zo staat vermeld in het contract. Dit uurtarief is niet verschuldigd als Perry de cursussen niet verricht om wat voor reden dan ook. Het staat hem vrij voor vervanging te zorgen als hij dat wil. De inhoud van de les is ook aan hem, aldus De Stichting. Perry mag de sportlessen geheel zelfstandig en naar eigen inzicht uitvoeren. 

Maar dit is toch echt een arbeidsovereenkomst, zo klaagt Perry. De zaalhuur en lesmateriaal regelt de Stichting altijd. Bovendien bepaalt de Stichting de werktijden van Perry. Ter zitting blijkt dat de eenmanszaak sinds juli 2022 is uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel. Wel biedt Perry zijn diensten aan via Facebook en via zijn website. Hij stelt geen andere opdrachtgevers te hebben. 

Wat zegt het hof? Of de Stichting op de hoogte was van het feit dat Perry geen andere opdrachtgevers heeft, is niet van belang. Het Hof loopt simpelweg de drie vereisten langs uit artikel 7:610 van het Burgerlijk Wetboek. De Stichting is een welzijnsorganisatie die allerlei activiteiten organiseert voor de inwoners van het dorpje waarin de stichting gevestigd is. De Stichting faciliteert slechts de door Perry gegeven sportlessen. Gaat de les niet door? Dan betaalt de Stichting niets. Het betalingsrisico ligt dus bij Perry. Van een gezagsverhouding is geen sprake. Ook is vervanging mogelijk en dit stond Perry vrij te doen. Het Hof oordeelt dat Perry daarom handelt als zelfstandige en niet als werknemer. 

Kortom, het staat de Stichting vrij de overeenkomst op te zeggen. Er geldt geen ontslagbescherming.  

Schakelt u ook zowel werknemers als zelfstandigen in? Houd ermee rekening dat sprake is van een arbeidsovereenkomst als aan drie vereisten wordt voldaan:

  • opdrachtgever kan bindende aanwijzingen geven (gezagsverhouding);
  • opdrachtnemer moet werkzaamheden persoonlijk verrichten (geen vervanging mogelijk);
  • opdrachtnemer ontvangt een beloning.

Zodra één van deze drie vereisten ontbreekt, dan wordt de relatie niet als dienstbetrekking aangemerkt. Het Hof gaat in deze kwestie nog wel in op het Haviltex criterium. Hiermee wordt bedoeld dat het wél voor beide partijen duidelijk moet zijn wat zij met de afspraak beogen. Raadzaam is dus dat afspraken schriftelijk zijn vastgelegd. En dat heeft deze Stichting goed gedaan. 

Auteur mr. S.B. Punt
Juriste 

 

Als juriste ben ik gespecialiseerd in arbeidsrecht en contractenrecht. Wij bij Vanhier helpen u graag met personeelszaken. Bent u op zoek naar arbeidsrechtelijke oplossingen voor uw bedrijf? Of wilt u de afspraken met de zelfstandige goed vastleggen? Vanhier HR Services is u graag van dienst. Neem vrijblijvend contact op via www.vanhier.nl .

#WetDBA #Haviltex #sportdocent. 

Vindplaats uitspraak  ECLI:NL:GHARL:2023:1031

Bron: Fri, 10 Mar 2023 11:32:34 +0100