Interessante uitspraak januari 2024: Booking.com valt onder bedrijfstakpensioenfonds en mag alsnog pensioenpremies afdragen.

Een aanvullend pensioen is een belangrijke arbeidsvoorwaarde. Zeker in de huidige arbeidsmarkt. Als u uw personeel een pensioenregeling biedt, dan ben u als werkgever aantrekkelijker. Het aanbieden van zo’n pensioenregeling is niet altijd verplicht. Soms geldt deze verplichting wel. Het kan zijn dat uw bedrijf onder een verplicht gestelde bedrijfstakpensioenfonds (Bpf) valt. Het bedrijf Booking.com blijkt onder de verplichte Bpf Reisbranche te vallen en moet met terugwerkende kracht pensioenpremies afdragen voor het hele personeelsbestand. Wat speelt hier en hoe doet u dat beter?

Verplichtstellingsbesluit Deelneming in Bpf Reisbranche is verplicht gesteld voor werknemers van 21 tot 67 jaar die werkzaam zijn in de bedrijfstak van de reisbranche, zo luidt het verplichtstellingsbesluit. Wat er onder reisbranche valt staat er ook toegelicht. Maar bij aanvang van dit verplichtstellingsbesluit bestond ‘online’ nog helemaal niet, zo verweert Booking.com zich. Booking.com beschouwt zichzelf als IT-platform en niet als een bedrijf in de reisbranche.

Hoge Raad De Hoge Raad gaat ervan uit dat ook al bestonden er destijds in 1996 nog geen online reisbureaus, dit niet betekent dat Booking.com geen (online) reisagent kan zijn in de betekenis van het Verplichtstellingsbesluit van 23 december 1996 (1), hierna ‘Verplichtstellingsbesluit’. Booking.com exploiteert een online reserveringsplatform waarop accommodaties van aanbieders worden getoond. De klanten maken via deze website gebruik van de digitale faciliteiten en kunnen overgaan tot een boeking. Administratieve verwerking gaat via Booking.com. Hierdoor kan Booking.com toch echt een ‘(online) reisagent’ zijn en zou dit bedrijf onder het begrip reisagent van de werkingssfeerbepaling van het Verplichtstellingsbesluit kunnen vallen. De Hoge Raad vernietigt het arrest van het Hof van 28 mei 2019 en verwijst de zaak naar Hof Amsterdam.

Hoe oordeelt Hof? Het Hof Amsterdam mag deze kwestie nog eens dunnetjes overdoen. Is Booking.com verplicht deel te nemen in pensioenfonds voor de reisbranche? Is het dus een reisagent, al dan niet online? Het Hof gaat in op de uitleg van het Verplichtstellingsbesluit. Hierin staat een hoofzakelijkheidsbepaling: als de onderneming zich uitsluitend of in hoofzaak beweegt op het gebied van de reisbranche, dan valt het onder dit besluit. Het hoofzakelijkheidscriterium wordt bepaald aan de hand van omzet of loonsom. In dit geval wordt aangehaakt bij de loonsom. Van hoofdzakelijk is sprake als meer dan 50% van de loonsom van het bedrijf aan de reisbranche wordt toegeschreven. Booking.com klaagt nog dat het merendeel van het personeel geen opleiding in de reisbranche heeft gedaan, maar als ICT-er is opgeleid. Ook dit mag niet baten. Zoals de Hoge Raad al heeft geoordeeld, de kernactiviteit van dit bedrijf is bemiddeling waarmee overeenkomsten tot stand komen op het gebied van reizen. Het grootste deel van de werkzaamheden van het personeel kan aan deze kernactiviteit worden toegeschreven. Hieruit volgt dat Booking.com hoofzakelijk een ‘(online) reisagent’ is en niet een IT-bedrijf.

Procederen naar hartenlust Jarenlang heeft Booking.com getracht onder de verplichte bedrijfstakpensioenfonds voor de reisbranche uit te komen, maar dit jaar valt toch echt het oordeel in het nadeel van dit bedrijf. Het hof oordeelt dat Booking.com met terugwerkende kracht, sinds 1 januari 1999, onder de verplichtstelling valt. Booking.com is daarmee verplicht deel te nemen aan de pensioenregeling van de bedrijfstak reisbranche. Alsnog mag de onderneming over het hele personeelsbestand pensioenpremies afdragen aan Bpf Reisbranche. Een kostbare zaak. 

Hoe doet u dit beter? De Sociaal Economische Raad (SER) geeft op haar website een handig stappenplan. Stap 1 is eerst nagaan of uw bedrijf onder een verplichtstellingsbesluit valt. Raadzaam is deze check na verloop van tijd te herhalen. Net als dat uw bedrijf met de markt mee verandert, willen ook nog wel eens verplichtstellingsbesluiten wijzigen. Dit kan tot gevolg hebben dat uw bedrijf ineens wél onder een verplicht gesteld pensioenfonds valt. Aarzel niet pensioenspecialisten hiervoor in te schakelen. Juist het inschakelen van specialisten bespaart uw bedrijf geld. 

Auteur mw. mr. S.B. Punt

Juriste bij Vanhier Accountants & Adviseurs

1) Stcrt. 1996 nr. 250

2) Hoge Raad 9 april 2021, ECLI:NL:HR:2021:527 (Booking.com)

3) Hof Amsterdam 30 januari 2024, ECLI:NL:GHDHA:2024:73

4) SER met op zijn website heus stappenplan https://www.ser.nl/nl/Publicaties/pensioen-stappenplan-voor-werkgevers